Brexit: hoe moet het verder na de historische nederlaag van May?

16 januari 2019 Uit Door admin

Van tevoren stond vast dat de brexit-deal die de Britse premier met de EU had onderhandeld het niet zou halen in het Lagerhuis. De enige vraag was: hoe groot zou de nederlaag zijn? Die vraag is beantwoord: van de 650 parlementariërs stemden 432 tegen en 202 voor. De rest onthield zich van stemming. Het is daarmee de grootste regeringsnederlaag sinds 1924.

“Dit is erger dan de somberste voorspellingen ons deden geloven”, zegt correspondent Tim de Wit. “Na deze stemming lijkt het alsof de Britten nog verder in de brexitcrisis zijn weggezakt.” Onmiddellijk na de stemming diende de oppositie bij monde van Labour-leider Jeremy Corbyn een motie van wantrouwen in. Daarover wordt vandaag gedebatteerd en gestemd.

Bekijk hier de gebeurtenissen van dinsdagavond in het Britse parlement:

Als die motie wordt aangenomen, valt de regering en komen er verkiezingen. Dat is precies wat Corbyn wil. Een regering onder Labour zou volgens Corbyn een betere deal voor de Britten uit Brussel kunnen wegslepen. Wat zo’n deal zou inhouden, zegt hij er niet bij.

‘Dit zijn geen gewone tijden’

Maar wat als de regering van May die motie overleeft? “In normale tijden was de premier na vanavond gewoon opgestapt”, zegt Tim de Wit. “Maar dit zijn geen gewone tijden. Dus wil ze nu in gesprek met andere partijen om te kijken of er een deal is waar ze wél een meerderheid voor krijgt in het Lagerhuis. En dan vervolgens naar Brussel. Alleen heeft ze niet veel tijd, want ze heeft maar tot maandag om haar plan B te presenteren.

Wetende dat nieuwe onderhandelingen voorlopig toch geen zin hebben, kan May de EU ook om uitstel voor uittreding vragen. Maar daar moeten alle 27 EU-landen dan afzonderlijk over stemmen. En niet iedereen staat te springen om de Britten uitstel te verlenen om daarna verder te sleutelen aan een akkoord dat het toch niet gaat redden in het Lagerhuis.

Tweede referendum?

Volgens brexit-deskundige Rem Korteweg van Instituut Clingendael heeft deze route alleen succes als er iets tastbaars op tafel ligt. “De andere landen gaan alleen akkoord met uitstel als er verkiezingen komen of als er voorbereidingen worden getroffen voor een tweede referendum. En dat doen ze dan om te voorkomen dat de Britten zonder akkoord de EU verlaten.”

Een tweede referendum was lange tijd onbespreekbaar. Maar aan de vooravond van de stemming gaf May het parlement de keuze: stem voor mijn deal of er komt geen brexit. “Nu alles van tafel is, begint dat alternatief toch weer interessant te worden”, aldus Korteweg. En als de motie van wantrouwen het niet haalt, schat hij in dat ook Jeremy Corbyn zich hard maakt voor een referendum, zoals zijn achterban wil.

Dus er zijn nog mogelijkheden om te voorkomen dat de Britten zonder akkoord de EU verlaten. Maar uit de reacties valt op te maken dat men in Brussel steeds meer rekening houdt met het no deal-scenario, zegt correspondent Sander van Hoorn. “Er is hier ontzetting over de omvang van May’s nederlaag. Maar in de reacties van Rutte, Juncker en Tusk zit ook de berusting dat een no deal-brexit na vanavond dichterbij is gekomen.”

Hoe dan ook is de Britse politiek de komende twee maanden een hogedrukketel. Er zijn nog 73 dagen te gaan totdat artikel 50 in werking treedt. Dan verlaat het Verenigde Koninkrijk de Europese Unie. Tenzij…