Oud-president van Oekraïne schuldig bevonden aan hoogverraad

De voormalige president van Oekraïne, Viktor Janoekovitsj, is schuldig bevonden aan hoogverraad. Volgens de rechtbank in de hoofdstad Kiev heeft hij onder meer Rusland geholpen om het schiereiland De Krim te annexeren. De aanklagers eisen een gevangenisstraf van vijftien jaar.

Janoekovitsj verblijft nu in Moskou. Hij vluchtte begin 2014 toen de spanningen in Kiev toenamen en de politie hard ingreep bij protesten. Aanvankelijk was niet duidelijk waar hij was, maar later dook hij op in Rusland.

Associatieverdrag

De demonstranten op het Maidanplein in Kiev, in de wintermaanden van 2014 en 2015, wilden toenadering tot de Europese Unie en eisten dat de politiek alsnog zou instemmen met het associatieverdrag met de Europese Unie. Dat verdrag regelde verregaande politieke en economische samenwerking tussen de EU en Oekraïne.

Maar president Janoekovitsj zag onverwacht af van ondertekening. Hij probeerde de toenadering tot de EU tegen te houden en zei dat hij de relatie met Rusland niet op het spel wilde zetten. Als president van een ex-Sovjetrepubliek vond hij financiële steun uit Moskou belangrijker dan Europese integratie.

Militaire steun

Janoekovitsj vroeg daarom Rusland om hulp toen de protesten in Kiev aanhielden. Die breidden zich uit tot een volksopstand in bijna heel Oekraïne, waarbij de demonstranten ook het vertrek van de president eisten.

Het Kremlin gebruikte het verzoek van Janoekovitsj om Russische troepen te sturen als legitimatie om De Krim binnen te vallen en later formeel te annexeren. Dat verzoek van de toenmalige Oekraïense president werd op 1 maart 2014 door de Russische gezant voorgelezen in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.

Janoekovitsj zei later dat hij inderdaad president Poetin had gevraagd om militaire hulp, maar bezwoer dat dit geen officiële uitnodiging was aan het Russische leger om Oekraïne binnen te trekken.

De annexatie van De Krim leidde tot onrust in het oosten van Oekraïne tussen separatisten die door Rusland worden gesteund en het leger. Naar schatting 10.000 mensen zijn daarbij om het leven gekomen.

Tennisblessures

Op een eerder moment in het proces sprak Janoekovitsj via een videoverbinding vanuit Moskou. Zijn advocaat zegt dat de voormalige president niet in staat is bij de uitspraak aanwezig te zijn.

De voormalige president zou in een ziekenhuis worden behandeld voor blessures die hij in november heeft opgelopen op een tennisbaan in de Russische hoofdstad.