Op weg naar de verkiezingen: Baudet en Klaver denken macht Rutte III te breken

Zowel Forum voor Democratie als GroenLinks weet het zeker; zij zijn de partij die de macht van het kabinet-Rutte III kan breken. Want de coalitie van VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie gaat bij de naderende verkiezingen de toch al krappe meerderheid in de Eerste Kamer verliezen, is de overtuiging van de twee partijen.

“Wij hebben straks een sleutelpositie in alle onderhandelingen, op alle dossiers”, zei partijleider Baudet vandaag op de ledendag in Den Haag. “Ze zullen ons, hoe klein we ook in de Tweede Kamer zijn, echt nodig gaan hebben.”

Volle hand

Partijleider Klaver had op het verkiezingscongres in Zwolle een duidelijke boodschap. “Na maart verliest deze coalitie haar meerderheid. Dan kunnen ze niet langer om ons heen. Dan zullen ze naar ons moeten luisteren.” En, zo zei de nieuwe lijsttrekker van de Eerste Kamer Paul Rosenmöller: “Het kabinet moet met een uitgestoken volle hand komen. Anders brengt het zichzelf ten val.”

‘Politieke zakkenroller’

Opvallend aan de beide partijbijeenkomsten is het lonken van deze oppositiepartijen naar de macht, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. “Ze denken de macht van het kabinet volgende maand te kunnen breken, omdat ze op flinke winst staan.”

Forum voor Democratie hoopt tussen de vijf tot tien zetels te halen, zegt Fresen. GroenLinks denkt van de huidige vier naar een verdubbeling van het aantal zetels te gaan. Klaver zet zich stevig af tegen het kabinet Rutte. In zijn speech noemt hij Rutte een “politieke zakkenroller.”

Forum voor Democratie wijst op voorhand samenwerking met Rutte niet af, maar dat zal ook lastig zijn gezien hun standpunten over klimaat en migratie, denkt Fresen. “Ze willen wel een poot tussen de deur, maar dan wel zo snel mogelijk verkiezingen.” Ook constateert Fresen de behoefte om serieus genomen te worden. De oproep van hun ‘mystery guest’, CDA’er Bleker, aan de gevestigde politieke partijen om met Forum voor Democratie te praten kwam als gelegen.

GroenLinks zit minder snel op de val van het kabinet Rutte te wachten, denkt Fresen. “Klaver wil zijn machtspositie maximaal uitspelen en het klimaatbeleid naar links trekken.” GroenLinks wil een CO2-belasting voor bedrijven en dat moet zo geregeld worden. “Ik zeg tegen Mark Rutte dit: Wil je voorkomen dat burgers de rekening betalen? Wil je voorkomen dat het belastingplan in gevaar komt?”, zei Klaver in zijn speech. “Wil je voorkomen dat dit plan strandt in de Eerste Kamer, dan is steun aan onze CO2-belasting cruciaal.”

‘Geen rare fratsen’

Behalve Forum en GroenLinks had de SGP ook een verkiezingscongres. SGP-leider Van der Staaij zei op het congres in Amersfoort dat zijn partij zich ook na de Provinciale Statenverkiezingen constructief zal blijven opstellen richting het kabinet. “Geen rare fratsen, wij blijven onszelf. Waar wij voor waren, zullen wij voor blijven. Waar we tegen waren, zullen we tegen blijven.”

Wel houdt hij er sterk rekening mee dat de coalitie na de verkiezingen de meerderheid die zij nu heeft in de Eerste Kamer zal verliezen. Mocht het kabinet voor steun bij SGP aankloppen, wil hij wel voorwaarden stellen. “Wie goed doet, goed ontmoet.” Hij vindt dat dit kabinet niet moet “dreutelen en drammen” als het gaat om ethisch-medische kwesties en prostitutie.

Pooiers

“Er zijn van die onderwerpen dat je denkt; ga nou gewoon daden laten zien. Al jaren is ons beloofd dat er wetgeving komt om pooiers aan te pakken en om die misstanden in de prostitutie te verhelpen. Maar er gebeurt nog zo weinig, terwijl de wietwet al bij de Eerste Kamer ligt.”

Verder kwam de SGP-leider met bekende wensen, waaronder extra geld voor defensie en politie, goede voorzieningen voor het platteland en een eerlijkere belastingheffing voor eenverdieners.

SGP heeft twee zetels in de senaat. In het verleden ging de partij vaak een lijstverbinding aan met ChristenUnie, waardoor nogal eens een restzetel werd binnengesleept. Maar lijstverbindingen zijn sinds 2017 verboden. “Elke stem telt deze keer”, aldus Van der Staaij. Hij hoopt dat SGP de huidige twee zetels zal weten te behouden.

Vorige weekend hielden het CDA en de ChristenUnie hun verkiezingscongres, sprak SP-leider Marijnissen met de achterban en ging PVV-leider Wilders flyeren in Enschede.