Veteraan Roli heeft gezondheidsklachten: ‘Iedere dag overgeven hoort erbij’

Er is te weinig bekend over de gezondheidsrisico’s die militaire missies met zich meebrengen, stelt advocaat Michael Ruperti. Het ministerie van Defensie zou volgens de advocaat op grote schaal onderzoek moeten doen naar de gezondheid van oud-militairen.

Roli Watamaleo, die zestien jaar voor Defensie werkte, is het roerend met hem eens. Hij heeft zelf last van zijn gezondheid. “Een militair kan omkomen door een bermbom, of door vijandelijk vuur, maar je kunt ook ziek worden door giftige stoffen”, zegt Watamaleo. “Jongeren die nu bij defensie gaan werken en uitgezonden worden moeten daar ook op worden gewezen.”

Al meer dan tien jaar heeft Watamaleo last van onduidelijke klachten, die hij kreeg na een uitzending naar Bosnië in 2006. “Het begon met een knobbel in mijn nek”, vertelt hij. “Ook moest ik regelmatig overgeven. De dokteren gingen zoeken in mijn maag, maar konden niets vinden.”

In de onderstaande video legt Watamaleo uit waar hij last van heeft:

De situatie verslechterde nadat hij terugkwam uit Afghanistan, in 2010. “Ik had daar veel gewerkt met burnpits, maar als militair ben je niet echt bezig wat het doet met je gezondheid. Ik had hevige buikkrampen, moest steeds vaker kotsen, bijna dagelijks inmiddels. Mijn collega’s raakten er aan gewend dat ik iedere dag begon met overgeven.”

Vier jaar geleden vonden de doktoren kleine ontstekingen in de darmen van veteraan Watamaleo. “Maar wat er precies aan de hand is, weet ik nog steeds niet”, vertelt hij. Dat zorgt voor veel onzekerheid. “Steeds vaker hoor ik dat dat veteranen die naar dezelfde gebieden gingen, kanker krijgen. Ik vraag me af: loop ik een kans om ziek te worden? Zijn mijn symptomen een voorstadium van een ziekte misschien?”

De oud-militair denkt dat een groot gezondheidsonderzoek zou kunnen helpen om meer duidelijkheid te krijgen over zijn gezondheidsklachten. “Zonder enig onderzoek zal er onzekerheid en onrust onder de veteranen blijven.”

Watamaleo heeft altijd met plezier bij defensie gewerkt. “Het is een superbedrijf”, benadrukt hij. “Ik heb veel gedaan en gezien. Als mens ben ik er beter van geworden.”

Hij verwijt de organisatie dan ook niets. “Je weet dat je tijdens een uitzending blootgesteld wordt aan schadelijke stoffen”, vertelt hij. “Soms stap je een gebouw binnen waar later asbest in blijkt te zitten. En als je midden in de woestijn zit, ontkom je er niet aan om afval te verbranden, zeker als er papieren met gevoelige informatie tussen zitten.” Wel vindt hij dat defensie duidelijker moet zijn over het risico dat blootstelling aan giftige stoffen met zich meebrengt.

De veteraan werkt nu bij een ander bedrijf als asbestlaborant. Ook vandaag de dag moet hij nog iedere ochtend overgeven. “Ik voel me er niet ziek bij: het hoort inmiddels bij mijn leven.”

Watamaleo heeft geen aanklacht of procedure tegen defensie lopen. Maar wil wel weten of zijn gezondheidsklachten bij meer veteranen in hetzelfde gebied voorkomen. “Veel veteranen worden op jonge leeftijd ziek”, zegt hij. “Ik ben nu 36, ik wil graag weten wat ik kan verwachten.”